AUSBILDUNG FACHSPORTLEITER SKITOUREN

Eind december nam Aooi Pierre Schoonen contact met mij op of ik interesse had om deel te nemen aan de opleiding Fachsportleiter Skitouren te Sonthofen. Hier hoefde ik niet lang over na te denken en mijn antwoord was: “wanneer gaan we?”

Sedert 20 jaren heeft geen enkele Nederlandse sportinstructeur meer een opleiding gevolg op de Sportschule der Deutsche Bundeswehr te Sonthofen. Op deze sportschool worden o.a. de opleidingen Ubungsleiter, Fussballeiter, Fachsportleiter ski –alpin en ski-Nordisch, Fitnessleiter en uiteraard de koningsopleiding FACHSPORTLEITER SKITOUREN gegeven.

Eenentwintig jaar geleden gingen Pierre Schoonen, Muuk Harmsen en nog wat andere collega’s als eerste naar de opleiding Fachsportleiter Ski Nordisch.
Negentien jaar geleden gingen Hennie Huijbregts & Hans van Leeuwen als eerste naar de opleiding Fachsportleiter skitouren en waren daarbij ook gelijk de laatste Nederlanders die een opleiding volgden bij de Deutsche Sportschule.

Op maandag 11 februari vertrekken Pierre en ik richting Sonthofen om ons aldaar op de kazerne te melden. Na kennismaking met de HID is het spullen inruimen op onze gezamenlijke kamer en ‘preppen’ voor de volgende dag! De volgende dag leerden we onze opleiders kennen: 1 x staatlich skitouren fuhrer en DSV opleider / 1 x HBF met staatliche bevoegdheid en 1 x staatlich skigids!
Een mooie mix met ervaring dus!

Intest
De eerste dag stond in het teken van de intest: 500 hoogtemeters binnen 50min met een rugzak van 10 kg, om gelijk daarna een minimaal 40 graden hang, off-piste afdaling te skiën. (Vloeiende bochten, maximale radius 3m en vallen was uit den boze!)

Na een warrige start, Pierre en ik dachten namelijk dat we allen individueel zouden lopen, ging het gelijk volle bak voorwaarts en moest je maar in de buurt blijven van de instructeur (500hm in 44 minuten dus…) Uiteindelijk gingen we aan het eind van de intest deels voldaan terug naar de kazerne. Dag 2 moest namelijk onze SME SKI (lees: Pierre) nogmaals skiën i.v.m. een simpele val! Maar gelukkig was toen echt de eerste hindernis genomen voor ons, helaas  vielen er toch nog 2 collega’s af.

Hoogtemeters en risicomanagement
De volgende drie opleidingsweken werden gevuld met overdag touren maken met gemiddeld 800 tot 1400 hm per dag verdeeld over gemiddelde afstanden tussen de 16 en 22 km. Hierbij moesten wij continue analyses maken van de omstandigheden en zo risicomanagement toepassen bij het stijgen en het dalen in dit terrein.

Vragen als: wat vertelt het Lawinelagerbericht mij? wat is de hangsteilheid? welke expositie is de hang? is dit gunstig of juist ongunstig? wat zie ik in het terrein dat van invloed is (windtekens, eerdere lawine’s, etc) klopt mijn analyse of moet ik nog een extra test (kleine blokkentest) doen? als ik die test doe, wat zie ik dan en wat zegt mij dat over het sneeuwdek? welke veiligheids-/voorzorgsmaatregelen en keuzes ga ik uiteindelijk nemen en maken? Etc., etc., etc.

Het einde van elke middag moest er door 1 deelnemer een presentatie gegeven worden (die je zelf moet voorbereiden) over alle thema’s welke bij het organiseren en fuhren van skitouren horen.
Analyse lawinelagerbericht, herkennen van windtekens, analyse & proces van het sneeuwprofiel, hoe werkt de lawinepieper, organisatie & zoeken van lawine slachtoffer, Alpine gevaren, etc, etc.

Onze avonden vulden we om het Bayerisch Duits/Oostenrijks  te vertalen voor Pierre haha, uiteraard onze boekwerken doornemen en te netwerken met onze Duitse kameraden.   

Examentour
In de final week kregen elke dag 3 personen de dag van te voren een aantal toppen op de kaart aangegeven die ze moesten aandoen in hun examentour.
Dit betekende dat je van begin (dus ook een briefing, vervoer en route heen en terug) tot einde compleet moest voorbereiden.
Echter, het ging op de dag dat je je examen tour had altijd weer anders!
De instructeurs speelden in op de “omstandigheden” en je kreeg daardoor altijd weer een ander tussen- of eindpunt. Maximaal improviseren, opnieuw oriënteren en analyseren van het geheel dus.  

Examenonderdelen
Het examen bestond uit 3 onderdelen die weer elk uit 10 sub-onderdelen bestonden:

-         Een korte Lehrprobe (10min – 20 min).
Aan het begin van de opleiding kregen we een lijst met 20 onderdelen (bv: sneeuwdek analyse, terrein oriëntatie, organisatie lawine zoekactie, etc) waarin je moest kunnen lesgeven. Hiervan werd er een voor jou gekozen en moest je ter plaatse de medecursisten in kunnen unterrichten (scholen).

-         Fuhrings technieken en vaardigheden, skivaardigheid en skitour risicomanagement met alle mogelijke keuzes.
Kies je het juiste spoor (buit je het terrein uit) zodat de deelnemers zo min mogelijk moeten kick-kehre of hun stijghulp moeten gebruiken? Kies je een veilig spoor, dus bv. niet in een rinne (geul) omhoog, niet onder een hang door, kijk je vooruit, stel je je jezelf tussenpunten in het terrein , zie je de gevaren, heb je continu oog voor weer, terrein en je groep?!

Voor het naar terrein skiën gold dat men je beoordeelde op de keuze van het juiste spoor (juist in de zon of juist in de schaduwkant), wat zijn je stoplocaties, sta je daar wel veilig met de groep of juist alleen, geef je een corridor aan en hoe is je eigen skivaardigheid m.b.t. centraal balans, kracht, radius als fuhrer?!

-         Het fuhren/gidsen. Ben je aanwezig, heb je oog voor de deelnemer, informeer je voldoende?
Hoe is je oriëntatie vermogen, kan je beargumenteren waarom je wel of niet een bepaalde hang in gaat? Maak je de juiste analyse van sneeuwdek, het interpreteren van het lawinelagerbericht, hanteer je de snowcard juist, meten van hangsteilheid d.m.v. verschillende methodes, etc etc.

Kortom: beoordelen, proces denken, beoordelen, proces denken, beoordelen, und so weiter den ganzen tag.

Succesbeleving
Op vrijdag 01 maart sloten we de opleiding succesvol af en is onze LO&Sportorganisatie 2x een Fachsportleiter SKITOUREN rijker (helaas haalden nog 2 kameraden hun examen niet).

Wat mag je als Fachsportleiter skitour nu:

De skitourleiter mag skitouren plannen en gidsen met militairen, off-piste tot en met het middelgebergte (1800-2200 hm). Hierbij zijn er geen restricties t.a.v. Lawine lagerbericht.

De Fachsportleiter skitouren mag geen skitouren gidsen in het hooggebergte en op gletjers.

Hiervoor is er een weiterbildung nodig van de DSV.   

De Subject Matter Expert (SME)
We hebben goede afspraken kunnen maken met de Commandant van de Sportschule en indien gewenst zullen de volgende Holländische Kameraden met open armen worden ontvangen voor zowel de ski-Nordisch als de Skitour opleiding. (Blijkbaar hebben we een goede indruk achtergelaten?!)
Pierre Schoonen (SME Ski Alpine / Skitour) zal hieromtrent nog een verslag, met mogelijke aanbevelingen, schrijven naar de Staf!

Deze opleiding was en is zeker een meerwaarde voor zowel de LO&Sportorganisatie, O&Tgrp Bad Reichenhall en onszelf.
Ondanks dat wij vooraf kennis en kunde hadden, hebben we beide door de verdieping weer nieuwe en andere zaken geleerd binnen het complexe vakgebied.

Als laatste wil ik Pierre bedanken voor de mogelijkheid om deel te mogen nemen aan deze interessante, fantastische opleiding en zijn kameraadschap. Mis nog elke ochtend het bakje koffie dat je voor me klaar maakte!

Publicatiedatum: 13 maart 2019