Begin dit jaar schreef Peggy Manders over een op de Vredepeel georganiseerd Uniek Parcours Militair. (Zandloper Januari 2022 blz 75). De opdrachten bestonden uit militaire en/of fysieke vaardigheden met het accent op samenwerken. Er werd gewerkt met meelopende juryleden. Als onderweg gestelde vragen goed werden beantwoord, kon bonustijd verdiend worden! (De redactie vond dit filmpje van 1:04 min op Facebook van DGLC.)
Dit artikel leidde binnen de redactie tot de vraag. Wanneer is het Parcours Militair ontstaan en hoe heeft het zich ontwikkeld en wat gebeurt er nu nog op dat gebied? Kortom, laten we een poging doen de geschiedenis van het Parcours Militair in één of meer artikelen aandacht te geven.
Ontstaan en eerste ontwikkelingen van het Parcours Militair (PM)
In "De geschiedenis van de Lichamelijke Oefening en Sport" (uitgave 2001) wordt een eerste tipje van de sluier gelicht. We lezen: "Met de komst van Luchtmachtpersoneel op de School voor Militaire Lichamelijke Opvoeding (SMLO) wordt het zogenaamde Parcours D' Évasion geïntroduceerd". Het is een (eind)oefening voor piloten die in hun opleiding leren na een crash boven vijandelijk gebied zo snel mogelijk eigen linies te bereiken.
De parcoursen op de SMLO zijn in aanvang mild en bestaan uit vervoer in geblindeerde 3-tonners en een dropping ergens in de uitgestrekte bossen van Drenthe. De opdrachten voor kleine groepen, 3 of 4 man, zijn simpel. Ze krijgen een kaart van Drenthe met daarop uitgezet een tiental posten en de opdracht zich te begeven naar de dichtstbijzijnde post waar een vervolgopdracht wordt verstrekt. Op verharde en onverharde wegen wordt gepatrouilleerd. Groepen die gezien worden, krijgen straftijd.
Ontwikkeling van het Parcours Militair naar (eind)leerdoel van de Militaire Lichamelijke Oefening (MLO)
In de jaren '60 wordt het Parcours Militair gezien als de sluitsteen van de Militaire Lichamelijk Oefening (MLO). In de MLO worden de grondvormen van bewegen gezien als het fundament van de fysieke militaire vaardigheden. Gevarieerd/alzijdig bewegen tijdens een Parcours is een mooie toetsing wat daarvan terecht is gekomen. Bovendien wordt tijdens een PM een sterk beroep gedaan op leiderschap, creativiteit, doorzettingsvermogen, fysieke vaardigheid, improvisatievermogen en samenwerken.
Poging het Parcours Militair voor eenheden van het 1e Legerkorps (1 LK) als eindleerdoel in te voeren
Één van de meest frustrerende zaken bij het realiseren van een leergang van een parate eenheid in de jaren '60, is de gebrekkige opkomst en realisatie van lessen LO. Een andere beperking is dat in de zogenaamde Commandanten Inspectie (CI) - het belangrijkste meetmoment van de kwaliteit van de eenheid - de lichamelijke geoefendheid niet wordt meegenomen in de beoordeling.
Harry Kok, in die tijd Regionaal LO&Sportofficier Oost en tevens LO&Sportofficier 1LK wil de Staf 1LK laten zien wat een Parcours Militair is. In nauwe samenwerking met de SMLO wordt er een Parcours Militair in Schaarsbergen georganiseerd. Het wordt een succes. Het wordt duidelijk dat deelname aan een PM waardevol is als deel van de onderdeelsvorming: leiderschap/teamwork/doorzettingsvermogen en lichamelijke geoefendheid kunnen prima getoetst en ontwikkeld worden door deelname aan een PM. Maar strategisch brengt het niet de gehoopte doorbraak. Het PM wordt geen verplichte oefening in het programma van (zelfs niet een beperkt aantal) parate eenheden bij het 1LK.
Harry Kok neemt een nieuw initiatief. Het 1LK voelt nu wel voor een fysiek/mentale toets en Jaap de Groot, Dick van de Winde en Wil Maaswinkel krijgen de opdracht zo'n toets te ontwikkelen. De oefening Marathon, Steunzool en Logboek (later Fysieke Inzetbaarheids Toetsen FIT) ontstaan en worden bij het 1LK ingevoerd.
Parcours Militair heeft soms wind mee, soms wind tegen
Het Parcours Militair wordt door alle cursisten van de SMLO en OCLO gedaan, het is een vast programmapunt aan het eind van de opleiding. Op het OCLO vind eind jaren '70 een verandering plaats. Het Parcours Militair in zijn traditionele vorm wordt vervangen door een parcours in lijn. "Line Cross" ontstaat. Line Cross start voor de cursisten in Roosendaal op hindernisbaan Arnhem. Het is een nachtelijke verplaatsing met een aantal beperkte opdrachten naar het OCLO in Ossendrecht.
De start is altijd op donderdagavond en om voor een optimale inzet te zorgen, bepaalt het resultaat (de looptijd) het tijdstip waarop op vrijdag met verlof wordt gegaan. (Looptijd 6 uur betekent 12 uur rust na binnenkomst met verlof.)
Een traditioneel PM vergt een grote personele en logistieke inzet. Als de organisatie personeel bezuinigt, is afzien van de organisatie van het PM een optie. Een opleving van zijn populariteit krijgt het PM als in 1986 het PM opnieuw verschijnt op de Sportkalender. Het wordt georganiseerd op de KMS. Vinus Houwen leidt het project en het wordt een succes.
Het is een traditioneel PM. Met een startopdracht en een eindopdracht op de kazerne. De route is west en oost van de Zuid Willemsvaart. Tijdens het PM wordt door de LFFD een promotiefilm gemaakt.
Het allerlaatste PM op de Sportkalender (Niek v Gils)
In 2005 wordt een hernieuwde poging gedaan het PM een onderdeel te laten zijn van de Sportkalender. Niek van Gils organiseert een imponerend Parcours in lijn. In de Zandloper van 2005 schreef hij daarover al een artikel.
De hoofdredacteur heeft Niek opnieuw benaderd om zijn kennis en ervaringen opgedaan bij dat PM te delen. Zijn bijdrage lees je hier. De redactie hoopt dat deze artikelen collega's uitnodigt hun kennis en ervaring met de organisatie en/of deelname aan het PM te delen. We weten dat veel (oud-)collega's als organisator of deelnemer ervaringen hebben met het PM. We hopen dat ze die kennis en ervaring delen via mailadres fitforaction@hotmail.com. Ook korte reacties aanvullingen en correcties zijn welkom.
Publicatiedatum: 09 september 2022