We gaan terug naar de jaren ’90. De Landmacht gaat bedrijfsmatiger werken en eist van haar eenheden een hoge mate van professionaliteit als zij volledig zelfstandig het beheer gaat krijgen over de vele miljoenen guldens. Ook de LO/Sportorganisatie wil een Resultaat Verantwoordelijke Eenheid worden en zelfstandig kunnen bepalen waar het geld aan uitgegeven wordt. Een van de voorwaarden is o.a. het oprichten van een eigen Controllerorganisatie, het beschrijven van de Administratieve Organisatie en goed inzicht bieden in de activiteiten en de daadwerkelijke kosten. Wat kost bijvoorbeeld een product als GVA, RotsKlimmen/Werken op Hoogte of een LO/Sportinstructeur. Om dit inzichtelijk te maken, wordt het programma GOAL opgericht.
Strijd tegen COKL
Dat was in eerste instantie en doorn in het oog van COKL. Zij waren namelijk bezig met het bouwen van een computerprogramma voor alle OCa. Rob Zimmermann (de eerste Hfd Control): “We hebben behoorlijk moeten knokken bij COKL/OTCo om GOAL geaccepteerd te krijgen, want we moesten aanhaken bij MISOC (Management Systeem Opleidings Centra), een kindje van Dirk Groenendaal, die toen Controller COKL/OTCo was.” Die applicatie was volgens Wil Maaswinkel (C-LO&Sport) niet geschikt. “MISOC gaf voor de LO/Sportorganisatie, die geen OC was maar een Bijzondere Organisatie Eenheid (BOE), weinig mogelijkheden te sturen! Bij mij en in de staf was er een grote behoefte om de inzet van instructeurs (waarvan we er door reducties minder hadden), daar te doen waar activiteiten plaatsvonden die het meest waardevol voor de KL waren! Informatie over: wat is er gepland voor wie (planning), wat is er gerealiseerd met welk resultaat (realiseren), komt dat in de buurt van wat we wilden (evalueren). GOAL moest daar een beeld van geven, zodat we doelmatig en doelgericht konden sturen.” Toen, en ook in latere jaren, moest GOAL ten faveure van MISOC, MISOC2000 en Prometheus telkens verdedigd en opnieuw bewezen worden. GOAL heeft al die stormen telkens weer weten te doorstaan, staat al een vijftal jaren op de lijst om uit te faseren, maar staat nog steeds fier overeind.
Hoe het begon
Bij de oprichting van de controllersorganisatie in 1994, besloot de toenmalig C-LO/Sportorganisatie, lkol Jan Jaap de Groot, intern iemand te kiezen als eerste controller. Het werd Rob Zimmermann, die als C-LO/Sportrayon NB-West al een aantal jaren bedrijfsinformatie verzamelde over de activiteiten in zijn rayon. Dat gebeurde toen nog erg amateuristisch middels een handgeschreven maandrapportage (zie afbeelding), maar dit concept zou later ook nog in GOAL zichtbaar zijn. In 1995 werd deze rapportage middels een Excel-document over alle LO/Sportgroepen uitgerold, een eerste voorzichtig begin van automatisering, toen nog niet meer dan documenten samenvoegen. Het draagvlak voor deze rapportages was niet erg hoog binnen de LO/Sport en de betrouwbaarheid van de informatie was soms twijfelachtig. Dat ontlokte Rob de kreet “als iedereen de boel evenveel belazert, dan hebben we toch voldoende vergelijkingsmateriaal om (een beetje) te kunnen sturen”. Na enige tijd ervaring te hebben opgedaan met deze rapportage ontstond de behoefte om naast informatie over instructeurbelasting ook inzicht te krijgen in de output. Ook de regio’s en de stafafdelingen werden onderwerp van kritische toetsing. Inmiddels was kap Frank Kist vanuit de artillerie geland (aug 1995) als bedrijfsvoeringsman binnen de sectie controller en aan hem de schone taak om samen met o.a. een stagiair, Bernard van Aalst, verder te bouwen aan de rapportages.
Bouwbudgetten
Dat deze managementinformatie ook door het hogere niveau werd gewaardeerd, werd later zichtbaar in het behalen van het certificaat Zelfbeheer en de toestemming (en de bijbehorende budgetten) van COKL om de rapportages in een professionele omgeving te bouwen. Dat bood ook de mogelijkheid om een planningsmodule aan het systeem toe te voegen. De naam GOAL (Geautomatiseerde Ondersteuning Activiteiten LO/Sport) was geboren. Frank Kist werd projectleider en samen met externe deskundigen wist hij het project GOAL in goede banen te leiden. Helaas heeft Frank dit project niet helemaal af kunnen maken omdat hij vanwege het rigide bevorderingsbeleid binnen defensie voor een succesvolle carrière buiten de poorten van de kazerne heeft gekozen, maar de basis is wel gelegd.
GOAL vanaf 1997
Het programma GOAL kende in de beginjaren ook intern veel weerstand. De oudere garde vond de planning op een whiteboard of gewoon ‘op een bierviltje’ vele malen makkelijker en voor hen was het (voor die tijd) geavanceerde computerprogramma een regelrechte cultuurshock. Gek genoeg waren, toch ook niet direct jonkies, planners als Joop Klinkenberg, Feike Greidanus, Jan Hermans en Jacco van de Burg wel helemaal weg van GOAL. Gelukkig stond dus niet iedereen met de hakken in het zand.
Projectleider Frank Kist maakte het complete proces van het bouwen van GOAL van zeer nabij mee en hem spreek ik vrijdagmiddag 29 januari in zijn woonplaats Kampen bijna 20 jaar na dato over zijn herinneringen aan deze roerige periode.
Frank was toen al een behoorlijk goeie tennisser en scoorde veelvuldig top-3 bij het NMK Tennis. Is tegenwoordig ‘een paar kilo te zwaar’ maar al wel gericht op het nieuwe tennisseizoen en 6-7 jaar lang voorzitter van de Wilhelmina Gymvereniging. Liefst 450 leden, met als ‘uithangbord’ Acrogym en een team van Wilhelmina heeft zich recent gekwalificeerd voor de WK in China, maart 2016. Twee van Frank’s drie dochters beoefenen deze sport en de middelste neemt in februari deel aan een World Cup wedstrijd in België. Frank paste met zijn sportieve attitude dus prima bij de LO/Sportorganisatie.
Interview met Frank Kist
Frank, had je al eerder ervaring opgedaan met zo’n grootschalig project?
Voordat ik bij de LO&Sport kwam, had ik een post-HBO opleiding gevolgd en gebruikte de omvorming naar een RVE bij het AOC in ‘t Harde, waar later het OCVust uit ontstond, als afstudeeropdracht. Aangezien LO/Sport dezelfde richting op wilde, ondanks dat het geen OC was, kwam mijn ervaring goed uit.”
Wat voor soort informatievoorziening was er vooraf al?
“Lokaal werd er op sommige sportgroepen wel wat gedaan als er iemand handig was met een computer, maar op andere plekken ook weer helemaal niet, en op Stafniveau was er wel inzicht, maar te amateuristisch en bestonden er twijfels over de juistheid van de cijfers.
Ik ben in die tijd heel veel de boer op geweest om bij de sportgroepen duidelijk te maken dat het veel positieve zaken in zich had om deze cijfers inzichtelijk te kunnen maken.”
Wie maakten er allemaal deel uit van het projectteam?
Frans Vincent vanuit COKL, Arthur Vaessen en Jacco van de Burgh vanuit LO/Sport en Bernard van Aalst was de programmeur. Een stagiair, die later ook nog ingehuurd werd.
Om de informatie boven water te halen om de sportgroepen ook zoveel mogelijk nut van het programma te kunnen bieden (bijv. het bouwen van GOAL Output, voor de diploma’s en certificaten), werden er veel tijdelijke werkgroepen opgericht op lokaal niveau.”
Hoe makkelijk/moeilijk was het om de gewenste informatie per laag (sportgroep, regio, staf) in kaart te brengen?
“Op dat moment was er links en rechts heel veel, maar dat kon je niet heel makkelijk naast elkaar leggen om er 1 beeld van te maken. Per District (nu: Regio’s) waren er best verschillen, en de dynamiek van een sportgroep op de Knobbel met 2 instructeurs was wezenlijk anders dan de RVS met veel instructeurs en parate en opleidingseenheden.
Bij MISOC hadden ze een heel bouwteam, bij ons was het in die zin misschien wel een beetje knutselig met slechts 1 programmeur, Bernard van Aalst.”
Hoe waren je contacten en eerste ervaringen met programmeur Bernard van Aalst?
“Het was makkelijk werken omdat we een heel kort lijntje naar elkaar hadden. We maakten niet, zoals in de IT wereld gebruikelijk, een Technisch Ontwerp wat naar een programmeursafdeling gaat waar je nauwelijks contact mee had, maar gaf het direct aan Bernard door. En zelf ging hij ook veel naar de sportgroepen. Was een prettige vent, helemaal niet nerdy-achtig zoals je veel ziet bij programmeurs.”
Hoe werd je op de sportgroepen onthaald als je daar was om informatie in te winnen, voortgangsrapportages te melden of presentaties te houden over de grote op komst zijnde wijziging?
“Dat was wisselend. In het begin ook wel met enige argwaan. Maar werd toch wel duidelijk dat wij hen niet wilden controleren, maar helpen om e.e.a. inzichtelijk te maken. Was daar heel transparant in, had niks te verbergen. Een commandant van een LO/Sportgroep moest zichzelf toch ook gaan zien als een ondernemer. Maar er waren ook veel digibeten die niet stonden te trappelen om achter de computer te kruipen.”
Positief en onderscheidend
Na een hectische periode bewees GOAL zich al snel. In de eerstvolgende reorganisatie kon door de rapportages uit GOAL aangetoond worden dat de bezettingsgraad bij de LO/Sportorganisatie behoorlijk hoog was. In tegenstelling tot de echte OC’n van COKL, die inkrompen, kreeg de OTAS van LO/Sport een uitbreiding van arbeidsplaatsen.
GOAL was uiteraard na die beginfase niet foutloos. Met latere inzet van programmeur Sidney Linkers werd GOAL sterk verbeterd en werd het in 2005 via de browser van Internet Explorer een netwerkapplicatie. Piet Paul over de periode van 2001 t/m 2005: “In 2001 werkte ik op de Regio en kreeg de productie erbij omdat Marcel Wiegmink naar de KMAR verhuisde. Met IKZ en Productiemanagement onder de oksel ging ik de LO/Sportgroepen langs en kwam er al snel achter dat een aantal formules uit GOAL niet juist werden uitgevoerd en dus ook niet de juiste gegevens werden opgehoest. Dit was volgens mij het sein om GOAL in de revisie te stoppen en ik ben betrokken gebleven bij het testen van de nieuwe toepassingen in samenwerking met bureau Bedrijfsvoering in Amersfoort.
Toen het nieuwe GOAL programma klaar was heb ik in 2005 een gebruikerscursus gegeven in Amersfoort voor de planners. Heb hiervan nog een diploma van C-LO/Sportschool dat ik heb deelgenomen aan deze cursus terwijl ik hem zelf heb gegeven.”
Toekomstperspectief
GOAL bewees zich steeds meer in de daaropvolgende jaren en werd ook in gebruik genomen door de sportgroepen van de KLu en bij de KMA. Vanwege de registratie van de Defensie Conditie Proef kwamen daar de KMAR en Marine ook nog bij. GOAL staat sinds 2011 op de lijst van applicaties die moeten uitfaseren ten gunste van de O&T-tooling. Zo’n actie klinkt bekend vanuit de intro van dit artikel, maar anno 2016 is GOAL nog steeds in bedrijf. Of dat tijdens het 50-jarig bestaan van de LO/Sportorganisatie nog steeds zal zijn?
Publicatiedatum: november 2015